کار در کلاس 1 صفحه 19 حسابان دوازدهم
باقی مانده تقسیم چندجملهای $x^3 + x - 2$ را بر $2x + 1$ به دست آورید.
پاسخ تشریحی و گام به گام کار در کلاس 1 صفحه 19 حسابان دوازدهم
سلام! برای پیدا کردن باقیمانده تقسیم یک چندجملهای بر یک دوجملهای خطی مثل $2x+1$، بهترین و سریعترین روش استفاده از **قضیه باقیمانده (Remainder Theorem)** است. این قضیه شما را از انجام تقسیم طولانی بینیاز میکند. 🎉
---
### 💡 قضیه باقیمانده
باقیمانده تقسیم چندجملهای $f(x)$ بر دوجملهای **$(ax - b)$**، برابر است با $f\left(\frac{b}{a}\right)$.
### مراحل حل
#### گام 1: یافتن ریشه مقسومعلیه
مقسومعلیه ما $p(x) = 2x + 1$ است. برای استفاده از قضیه باقیمانده، باید ریشه آن را (یعنی مقداری که آن را صفر میکند) پیدا کنیم:
$$2x + 1 = 0$$
$$2x = -1$$
$$x = -\frac{1}{2}$$
#### گام 2: محاسبه باقیمانده
باقیمانده تقسیم $f(x) = x^3 + x - 2$ بر $2x + 1$ برابر است با $f\left(-\frac{1}{2}\right)$. حالا این مقدار را در تابع جایگزین میکنیم:
$$f\left(-\frac{1}{2}\right) = \left(-\frac{1}{2}\right)^3 + \left(-\frac{1}{2}\right) - 2$$
#### گام 3: سادهسازی و محاسبه نهایی
$$\left(-\frac{1}{2}\right)^3 = -\frac{1^3}{2^3} = -\frac{1}{8}$$
$$f\left(-\frac{1}{2}\right) = -\frac{1}{8} - \frac{1}{2} - 2$$
برای جمع کردن کسرها، مخرج مشترک 8 میگیریم:
$$f\left(-\frac{1}{2}\right) = -\frac{1}{8} - \frac{1 \times 4}{2 \times 4} - \frac{2 \times 8}{1 \times 8}$$
$$f\left(-\frac{1}{2}\right) = -\frac{1}{8} - \frac{4}{8} - \frac{16}{8}$$
$$f\left(-\frac{1}{2}\right) = \frac{-1 - 4 - 16}{8} = \frac{-21}{8}$$
**پاسخ نهایی:** باقیمانده تقسیم برابر است با $\mathbf{-\frac{21}{8}}$.
کار در کلاس 2 صفحه 19 حسابان دوازدهم
اگر چندجملهای $x^3 + ax^2 - 2$ بر $x - a$ بخشپذیر باشد، مقدار $a$ را تعیین کنید.
پاسخ تشریحی و گام به گام کار در کلاس 2 صفحه 19 حسابان دوازدهم
این سوال کاربردی از **قضیه باقیمانده** است که از آن برای یافتن یک پارامتر مجهول ($a$) استفاده میکنیم. نکته کلیدی در اینجا مفهوم **بخشپذیری** است.
---
### 💡 قضیه باقیمانده و بخشپذیری
* یک چندجملهای $f(x)$ بر $(x - a)$ **بخشپذیر** است، اگر و تنها اگر **باقیمانده تقسیم برابر با صفر** باشد، یعنی $f(a) = 0$.
### مراحل حل
#### گام 1: یافتن ریشه مقسومعلیه
چندجملهای مقسومعلیه ما $p(x) = x - a$ است. ریشه آن را پیدا میکنیم:
$$x - a = 0 \implies x = a$$
#### گام 2: اعمال شرط بخشپذیری
چون گفته شده $f(x) = x^3 + ax^2 - 2$ بر $x - a$ بخشپذیر است، باید باقیمانده تقسیم صفر باشد. پس:
$$f(a) = 0$$
#### گام 3: جایگذاری و حل معادله برای $a$
$$f(a) = (a)^3 + a(a)^2 - 2 = 0$$
عبارت را ساده میکنیم:
$$a^3 + a^3 - 2 = 0$$
$$2a^3 - 2 = 0$$
حالا معادله را برای $a$ حل میکنیم:
$$2a^3 = 2$$
$$a^3 = \frac{2}{2}$$
$$a^3 = 1$$
برای یافتن $a$ از دو طرف ریشه سوم میگیریم:
$$a = \sqrt[3]{1} \implies a = 1$$
**پاسخ نهایی:** مقدار $a$ برابر با **1** است.